मानव मस्तिष्कको अद्भूत भण्डारण क्षमता !

मानव मस्तिष्कले करिब २.५ पेटाबाइट्स (२.५ मिलियन गिगाबाइट्स) डाटा भण्डारण गर्न सक्छ। यसलाई टेलिभिजन कार्यक्रमहरूमा रूपान्तरण गर्दा, २.५ मिलियन गिगाबाइट्स डाटा वा ३०० वर्षसम्मका टेलिभिजन कार्यक्रमहरूको बराबर हुन्छ।

यो भण्डारण क्षमता मस्तिष्कभित्र रहेका न्यूरोनहरू बीचका सिन्याप्सहरूको कारणले सम्भव भएको हो। सिन्याप्सहरूले न्यूरोनहरू बीच सन्देश प्रसारण गर्न जिम्मेवार हुन्छन्।

सामान्य रूपमा, मस्तिष्कमा करिब ८६ अर्ब न्यूरोनहरू हुन्छन्, जसले १०० ट्रिलियनभन्दा बढी जडान बनाउँछन्।

अर्को शब्दमा भन्नुपर्दा, प्रत्येक न्यूरोनले लगभग १,००० जडान बनाउन सक्छ, जसले १,००० सम्भावित सिन्याप्सहरूमा रूपान्तरण गर्दछ। मस्तिष्कमा करिब १२५ ट्रिलियन सिन्याप्सहरू हुन्छन्। प्रत्येक सिन्याप्सले ४.७ बिट्ससम्मको जानकारी भण्डारण गर्न सक्छ।

यहाँ मस्तिष्कभित्र न्यूरोनहरू बीचका सिन्याप्सहरूको तस्बिर । तस्बिरमा न्यूरोनहरूका शाखाहरू (डेंड्राइट्स) र एक्सोन टर्मिनलहरूलाई देखाइएको छ, जहाँ सिन्याप्सहरू हुन्छन्।

वैज्ञानिकहरूले यस ज्ञानलाई प्रयोग गरेर ऊर्जा-कुशल कम्प्युटर निर्माण गर्ने आशा राखेका छन्, जसले गहिरो अध्ययन (deep learning) र कृत्रिम न्यूरल नेटवर्कको प्रयोगबाट डाटा प्रशोधन र भण्डारण गर्न सक्छ।जानकारी भण्डारणको क्षमता मस्तिष्कमा मात्र सीमित छैन।

वास्तवमा, तपाईंको डीएनए पनि डाटा भण्डारण गर्न सक्छ।
डीएनएले संसारभरका सम्पूर्ण डाटाहरूलाई एउटा कोठामा भण्डारण गर्न सक्ने क्षमता राख्छ, जसले यसलाई भविष्यमा जानकारी भण्डारण गर्ने एक शक्तिशाली माध्यम बनाउँछ।एक ग्राम डीएनएले २१५ पेटाबाइट्स (२१५ मिलियन गिगाबाइट्स) डाटा भण्डारण गर्न सक्छ।

वैज्ञानिकहरूले अहिले डिजिटल सामग्रीलाई रूपान्तरण गरेर डीएनएमा भण्डारण गर्न सक्षम भएका छन्।भर्खरै गरिएको एक अध्ययनमा, अनुसन्धानकर्ताहरूले ५२,००० शब्दको पुस्तकलाई हजारौं डीएनए स्निपेट्समा एन्कोड गरे।
पहिले तिनले पुस्तकलाई ० र १ को बाइनरी कोडमा रूपान्तरण गरे र त्यसपछि यो जानकारीलाई डीएनएको चारवर्णीय वर्णमाला (A, G, T, र C) प्रयोग गरेर भण्डारण गरे।

स्रोत: https://www.facebook.com