एशियाका अन्य ३० देशहरु जोड्दा पनि चीनको अर्थतन्त्र नै ठूलो !

कूल ग्राहस्थ उत्पादन भनेको के हो ?

जीडीपी [GDP (Gross Domestic Product)] को अर्थ कूल ग्राहस्थ उत्पादन हो। यसले कुनै देशको निश्चित समय अवधिमा (प्रायः एक आर्थिक वर्ष) उत्पादन गरिएका वस्तु र सेवाहरूको कुल आर्थिक मूल्यलाई प्रतिनिधित्व गर्छ। जीडीपी आर्थिक क्रियाकलापको मापन गर्ने एक प्रमुख सूचक हो, जसले कुनै पनि देशको आर्थिक स्वास्थ्य र उत्पादनशीलताको बारेमा मोटामोटी जानकारी दिन्छ।

सामान्यत: जीडीपीले निम्न पक्षहरूलाई प्रतिनिधित्व गर्छ:

जीडीपीले एक देशभित्र उत्पादन गरिएका सम्पूर्ण वस्तुहरू (goods) र सेवाहरू (services) को आर्थिक मूल्यलाई मापन गर्छ। यसमा कृषि, उद्योग, सेवा क्षेत्रजस्ता सबै क्षेत्रहरू समेटिन्छन्। यो कुनै देशको कुल उत्पादनशीलता र समृद्धिको आधारभूत मापन हो।

जीडीपीको वृद्धिदरले देशको आर्थिक प्रगतिलाई देखाउँछ। यदि जीडीपी बढिरहेको छ भने अर्थतन्त्र बलियो हुँदै गएको संकेत हो, भने जीडीपी घट्नु अर्थतन्त्रमा समस्या आएको संकेत दिन्छ।

प्रति व्यक्ति जीडीपी (GDP per capita) ले नागरिकहरूको औसत आम्दानी र जीवनस्तरको मापन गर्न मद्दत गर्छ। उच्च प्रति व्यक्ति जीडीपी हुने देशहरूले प्रायः राम्रो जीवनस्तर, उच्च शिक्षा, स्वास्थ्य सेवा, र पूर्वाधारको सुविधा प्रदान गर्छन्।

जीडीपीमा देशभित्रको खपत, लगानी, सरकारी खर्च, र निर्यात-आयातको तथ्यांक समावेश हुन्छ। यसले जनताका खर्च गर्ने क्षमता र देशभित्रको मागलाई पनि प्रतिनिधित्व गर्छ।

जीडीपी मापनका मुख्य तरिकाहरू:

–देशभित्र उत्पादन गरिएका वस्तु र सेवाहरूको कुल मूल्यको आधारमा

–देशभित्र विभिन्न क्षेत्रहरूले कमाएको कुल आम्दानीको आधारमा

– देशभित्र गरिने कुल खर्च (घरायसी, व्यापारिक, सरकारी खर्च र निर्यात-आयात) को आधारमा

जीडीपीको महत्व

–जीडीपीको विश्लेषणले सरकारलाई बजेट तयार पार्न, कर प्रणाली बनाउने, र आर्थिक योजना बनाउने आधार दिन्छ।

–जीडीपीले एक देशको आर्थिक शक्ति अन्य देशहरूसँग तुलना गर्न मापनको आधार प्रदान गर्छ।

–जीडीपी बढ्दा लगानीकर्ताहरू र व्यवसायहरूमा सकारात्मक भावना बढ्छ।

– जीडीपीका आँकडाहरूले समग्र आर्थिक स्थायित्वको मापन गर्न मद्दत गर्छ।

सीमितताहरू

जीडीपीले पर्यावरणीय क्षति, सामाजिक असमानता, र जनताको समग्र खुशी वा कल्याणलाई मापन गर्दैन। यो केवल आर्थिक उत्पादन र खर्चको मापन हो, जसले अन्य मानवीय सूचकहरूलाई समेट्दैन। त्यसैले, जीडीपी कुनै पनि देशको आर्थिक अवस्था बुझ्न महत्त्वपूर्ण भए पनि, समाजको समग्र प्रगति बुझ्न यससँगै अन्य सूचकहरूको पनि अध्ययन आवश्यक हुन्छ।