यौन उत्पीडनविरुद्धको सफल र प्रेरक संघर्ष गाथा: नर्थ कन्ट्री !
यौन उत्पीडन सम्भवत: संसारकै सबैभन्दा निकृष्ट र घृणित कार्य हो, जसको अस्तित्व संसारभरिकै समाजमा विद्यमान छ । खासगरी, पुरुषप्रधान समाजमा नारी जातिलाई दोस्रो दर्जाको मान्ने र पौरुषिक सर्वोच्चताको अहंकारमा उनीहरुलाई भोगविलासको वस्तु ठान्ने अहंकारी मानसिकताको नतिजा हो– यौन उत्पीडन । हो, त्यही यौन उत्पीडनविरुद्धको संघर्ष गाथालाई समेटिएर निर्माण गरिएको चलचित्र हो– नर्थ कन्ट्री [North Country (2005)] ।
निकी कारोले निर्देशक गरेको सामाजिक र कानुनी ड्रामा नर्थ कन्ट्री सन् १९८४ मा भएको Jenson v. Eveleth Taconite Co. नामक ऐतिहासिक कानुनी मुद्दाबाट प्रेरित छ । उक्त घटना अमेरिकी इतिहासको ठूला यौन उत्पीडनविरुद्धको पहिलो सफल कानुनी मुद्दा हो। त्यस घटनाले अमेरिकाको कार्यक्षेत्रमा महिलाको अधिकारका लागि महत्वपूर्ण परिवर्तनहरू ल्याउन मद्दत गरेको थियो।यस चलचित्रले कार्यक्षेत्रमा महिलाहरूले भोग्ने यौन उत्पीडन र त्यसका विरुद्ध उनीहरूले गरेको संघर्षलाई चित्रण गर्छ।
चलचित्रको कथावस्तुको सारांश
चलचित्रको कथावस्तु वास्तविक घटनामा आधारित छ, जसले अमेरिकी न्याय प्रणालीमा ऐतिहासिक परिवर्तन ल्यायो। यस चलचित्रले अमेरिकाको खानी उद्योगमा महिलाहरूले काम गर्ने क्रममा भोग्नुपरेको यौन उत्पीडन र विभेदको कथा प्रस्तुत गर्छ। मुख्य पात्र जोसी एयम्स (Charlize Theron) लाई केन्द्रमा राखेर चलचित्रको कथा अगाडि बढ्छ।
चलचित्रको कथा मिनेसोटाको खानी क्षेत्रको हो, जहाँ महिलाहरू पहिलोपटक पुरुषहरूसँग काम गर्न थालेका हुन्छन्। जोसी एयम्सले आफ्नो पतिसँगको हिंसात्मक सम्बन्ध तोडेर आफ्ना दुई बच्चासहित आफ्नै पैसामा बाँच्नको लागि खानीमा काम गर्न थाल्छिन्।
तर, खानीमा उनले प्रत्यक्ष रूपमा यौन उत्पीडन र दुर्व्यवहारको सामना गर्नुपर्छ। पुरुष सहकर्मीहरू महिलाहरूलाई तुच्छ शब्द प्रयोग गरेर अपमान गर्छन्, अश्लील चित्रहरू बनाउँछन्, र तिनीहरूको आत्मसम्मानलाई हानि पुर्याउँछन्। खानीको व्यवस्थापनले पनि यस विषयमा केही कदम चाल्दैन। महिलाहरूलाई त्यहाँ काम गर्न बाध्य पारिन्छ, किनभने उनीहरू आर्थिक रूपमा त्यही खानीको काममा निर्भर रहेका हुन्छन् ।
जोसीले यस प्रकारको अन्याय सहन गर्न सक्दिनन् र उनी आफ्नो अधिकारका लागि कानुनी लडाइँ लड्न थाल्छिन्। उनले केवल आफैंको लागि मात्र होइन, सम्पूर्ण महिलाहरूको लागि न्यायको खोजी गर्छिन्। यो न्यायको लडाइँ सजिलो हुँदैन—उनलाई समाजबाट बहिष्कृत गरिन्छ, सहकर्मीहरू र समाजका अन्य सदस्यहरूबाट अपमानजनक टिप्पणीहरू झेल्नुपर्छ।
तर, अन्ततः, जोसीले न्याय पाउँछिन् र खानी उद्योगमा यौन उत्पीडनको नीतिविरुद्ध एक कानुनी मिसाल कायम हुन्छ। चलचित्रले कार्यस्थलमा महिलाहरूले भोग्ने यौन उत्पीडनको समस्या र त्यसका विरुद्ध कानुनी संघर्षलाई पर्दामा देखाएको छ।
मुख्य सन्देश:
यस चलचित्रको मुख्य सन्देश भनेको यौन उत्पीडन र लैंगिक विभेदविरुद्धको संघर्ष हो। महिलाहरूले आफ्नो अधिकार र सम्मानको लागि तथा विशेषगरी कार्यस्थलमा हुने लैङ्गिक विभेद तथा यौन उत्पीडनका घटना विरुद्ध संघर्ष गर्नुपर्ने कुरालाई यस चलचित्रले बलियोसँग देखाएको छ । चलचित्रले सामाजिक न्यायको सवालमा महिला अधिकार र समानताको पक्षमा बलियो आवाज उठाएको छ।
यो चलचित्र केवल जोसीको व्यक्तिगत संघर्षको कथा मात्र होइन, यो धेरै महिलाहरूको लागि आवाज बन्यो, जसले आफैंले भोगेका समस्याहरूलाई न्यायसम्म ल्याउन सकेका थिएनन्। नर्थ कन्ट्रीले खासगरी यौन उत्पीडनका मुद्दालाई सामाजिक रूपमा कसरी सम्बोधन गर्नुपर्ने हो भन्ने बारे व्यापक बहस र चेतनाको वातावरण सिर्जना गरेको थियो।
विश्व सिने जगतमा प्रभाव:
‘नर्थ कन्ट्री’ले महिलाहरूले कार्यक्षेत्रमा भोग्नुपर्ने असमानता र यौन हिंसालाई सार्वजनिक रूपमा बहसको विषय बनायो। चलचित्रले धेरै दर्शक र समीक्षकहरूबाट प्रशंसा पायो । विशेषगरी चार्लीज थेरोनको उत्कृष्ट अभिनयको सर्वत्र प्रशंसा भयो भने उनलाई एकेडेमी अवार्ड (ऑस्कर) मा मनोनयन गरिएको थियो।
यस चलचित्रले यौन उत्पीडनको मुद्दालाई व्यापक बनाउँदै कानुनी सुधारका लागि उत्प्रेरकको रूपमा काम गरेको थियो। यो चलचित्र सिनेमा जगतमा विशेष गरेर लैंगिक विभेद र सामाजिक न्याय सम्बन्धी मुद्दाहरू उठाउन सफल भएको उदाहरण हो। यसले यौन उत्पीडनविरुद्धको कानुनी लडाइँको महत्वलाई उजागर गर्दै विश्वभरिका महिलाहरूका लागि प्रेरणादायी सन्देश फैलाएको छ ।
चलचित्रमा देखाइएको यौन उत्पीडनको घटनाले चित्रित गरेका पक्षहरु
नर्थ कन्ट्री चलचित्रले पुरुषप्रधान समाजको प्रभुत्व र महिलालाई सम्मान नगर्ने सामाजिक प्रवृत्ति र मनोविज्ञानलाई प्रस्ट रूपमा चित्रित गर्दछ। यस चलचित्रले यौन उत्पीडन र भेदभावका घटनाहरूको माध्यमबाट शक्ति सन्तुलन र महिलाको स्थानलाई उजागर गर्छ।
पुरुषप्रधान समाजको प्रभुत्व
चलचित्रमा देखाइएको पुरुषप्रधान वातावरणले स्पष्ट रूपमा सन्देश दिन्छ कि जतिसुकै नारी पुरुष समानताको नारा दिइए पनि कार्यस्थलमा महिलाहरूको स्थान सधैं कमजोर रहेको छ। जोसी एयम्सजस्ता महिला पात्रहरूले यौन उत्पीडनको सामना गर्दा पुरुष सहकर्मीहरूले आफूलाई बलियो ठान्ने गरेको मनोवृत्ति प्रष्टै झल्कन्छ। जोसीको अनुभवले यो प्रमाणित गर्छ कि पुरुषहरूले आफ्नो प्रभुत्व कायम राख्नका लागि महिलाहरूलाई अपमानित गर्न र शोषण गर्न कुनै कसर बाँकी राख्दैनन्।
सम्मानको अभाव
जोसी र अन्य महिला श्रमिकहरूले आफ्नो काम र अस्तित्व रक्षाका लागि निरन्तर संघर्ष गर्नुपर्छ। यौन उत्पीडनको घटनाहरूले व्यक्तिगतरूपमा मात्र आक्रमण गर्दैन, बरु यो समाजको महिलाप्रति सम्मानको अभावको संकेत पनि हो। पुरुषहरूको कार्यस्थलको समग्र वातावरणलाई विषाक्त बनाउने व्यवहारले तिनीहरूले महिलालाई केवल शारीरिक भोगविलासका वस्तुका रूपमा मात्र लिन्छन् भन्ने कुरा स्पष्ट पार्दछ ।
सामाजिक मनोविज्ञान
चलचित्रमा देखाइएका घटनाहरूले सामाजिक मनोविज्ञानको विश्लेषण गर्न मद्दत गर्छ। यौन उत्पीडनको प्रक्रिया र त्यसमा भाग लिने व्यक्तिहरूको मनोविज्ञानले यस प्रकारका व्यवहारहरू केवल व्यक्तिगत चित्तको निचोड नभएर, यो एक व्यापक सामाजिक संरचना र मान्यतासँग सम्बन्धित छन् भन्ने कुरा देखाउँछ।
मर्दवादी मान्यताहरू
समाजमा गहिराइसम्म बसेका मर्दवादी मान्यताहरूले यौन उत्पीडनलाई सामान्यीकृत गर्नमा मद्दत गर्दछ। पुरुषले महिलामाथि गरेको उत्पीडन र दुर्व्यवहारलाई कसरी स्वीकार गर्न र त्यसलाई सामान्य मान्न प्रेरित गर्ने सामाजिक संरचना विद्यमान छ भन्ने कुरा चलचित्रले राम्ररी उजागर गर्छ ।
धारणा र भेदभाव
महिलालाई सम्मान नगर्ने प्रवृत्तिले समग्रमा लैंगिक असमानतालाई जन्माउँछ। चलचित्रले महिलाहरूको सशक्तीकरण र उनीहरूको आत्म-सम्मानको आवश्यकता स्पष्ट पार्दछ।
प्रभाव
चलचित्रले महिलाको यौन उत्पीडनको अनुभवलाई चित्रित गरेर समाजमा वास्तविक परिवर्तनको लागि आह्वान गरेको छ। यो केवल व्यक्तिगत संघर्षको कथा मात्र होइन, बरु यसले व्यापक सामाजिक र सांस्कृतिक मुद्दाहरूलाई उजागर गरेको छ ।
सारमा भन्दा, नर्थ कन्ट्री चलचित्रले यौन उत्पीडनको विषयमा एक बलियो सन्देश प्रवाहित गर्छ र समाजका सबै पक्षहरूलाई समानता र सम्मानको तर्फ ध्यान दिन प्रेरित गर्छ। यो चलचित्रले विशेषगरी कामकाजी महिलाहरूको लागि एक महत्त्वपूर्ण आवाजको रूपमा काम गर्दछ र यौन उत्पीडनको विरुद्धको लडाइँमा जागरूकता ल्याउँछ।
कर्पोरेट पूँजीको चपेटामा परेका गरिब किसानको संघर्षगाथा– 'द ग्रेप्स अफ र्याथ'
एउटा हेर्नैपर्ने चिनियाँ चलचित्र ‘द रोड होम’
बर्बर हिटलरको अन्त्यकालको दारुण चित्रण गरिएको चलचित्र ‘डाउनफल’
आदिवासीको ऐतिहासिक थातथलोमा भइरहेको साँस्कृतिक संहार कसरी रोक्ने हो?
नयाँ कहानी आन्दोलन र सिनेमा
हिटलर र नाजीवादको उदय कसरी हुन्छ ?
चार्लीच्याप्लिनः हसाउने कलाकारको रुवाउने कथा
प्रतिक्रिया