डल्फिनसँग सार्क माछा किन डराउँछ ?

सार्क माछा भन्नेबित्तिकै हामीलाई समुद्रमा पाइने सबैभन्दा खतरनाक एवं हिंस्रक जीवहरुमध्येको एक भन्ने याद आइहाल्छ । त्यसका विपरीत डल्फिन चाहिँ शान्त स्वभावको, मानिसको वरिपरि रहन रुचाउने तथा कहिलेकाहीँ त समुद्रमा आपतविपतमा परेकाहरुलाई उद्धार समेत गर्ने जीवको छवि हाम्रो मानस पलटमा आउने गर्छ ।

यस्तो अवस्थामा कसैले तपाईंलाई ‘सार्क माछा पनि डल्फिनसँग डराउने गर्छ’ भन्यो भने कस्तो लाग्छ ?

पक्कै पनि तपाईंलाई त्यो कुरा पत्याउन गाह्रो पर्छ । सामान्यतया हिंस्रक र आक्रामक स्वभाव हुने समुद्री जीवको रूपमा चिनिने सार्क डल्फिनसँग डराउने गर्छ भन्ने  तथ्य अलि अनौठो नै लाग्न सक्छ किनकि सार्कहरू समुद्रको सबभन्दा खतरनाक शिकारीहरू हुन्। तर डल्फिनका केही विशेषताहरूका कारण सार्कहरू तिनीहरूसँग मुठभेड गर्न डराउँछन्।

डल्फिनहरू सामाजिक जनावर हुन् र ठूलो समूहमा बाँच्छन्। यी समूहहरूलाई पड्स (pods) भनिन्छ। समूहको रूपमा, डल्फिनहरू एकअर्कालाई सहयोग गर्छन् र यसले तिनीहरूलाई सार्क लगायत अन्य शिकारी जीवहरूबाट सुरक्षित बनाउँछ।

त्यसैले जब सार्कले कुनै डल्फिनलाई शिकार गर्न खोज्छ, त्यसबेला समूहमा रहेका अन्य डल्फिनहरूले संगठित भएर प्रत्याक्रमण गर्ने गर्छन्। सार्कहरू प्राय: एक्लो रूपमा शिकार गर्ने गर्छ । यस्तो स्थितिमा डल्फिनविरुद्ध आक्रमण गर्न खोज्ने सार्कले भाग्नुबाहेक अरु कुनै विकल्प रहँदैन ।

शारीरिक रुपमा डल्फिनहरू धेरै फुर्तिला र तीव्र हुन्छन्। तिनीहरूको शरीरको संरचनाका कारण सार्कभन्दा छिटो पौडिन सक्छ । सार्कले हमला गरेके बेला डल्फिनका लागि त्यो अतिरिक्त फाइदाको विषय बन्छ ।

जब सार्कले कुनै डल्फिनलाई आक्रमण गर्छ, समूहमा रहेका डल्फिनहरुले  आफ्नो बलियो "स्नाउट" (नाक जस्तो भाग) प्रयोग गरेर सार्कको पेट र गिल्स लगायतका संवेदनशील अङ्गहरुमा आक्रमण गर्छन्। यसले सार्कलाई गम्भीर चोट पुर्‍याउन सक्छ । यही कारण पनि सार्क माछा हत्तपत्त डल्फिनसँग  जुध्न चाहँदैनन्।

डल्फिनहरू अत्यन्तै बुद्धिमान जनावर हुन्। तिनीहरू रणनीतिक रूपमा सोच्न सक्षम हुन्छन् र खतराहरूलाई चिन्न र प्रतिक्रिया गर्न सक्छन्। जब सार्कले डल्फिनलाई आक्रमण गर्न खोज्छ, डल्फिनले आफ्नो फुर्ती र बौद्धिक क्षमताको प्रयोग गरेर आफ्नो समूहलाई सुरक्षित राख्न सक्छ।डल्फिनहरूको योजनाबद्ध सामुहिक प्रतिकारले सार्कलाई निकै कमजोर बनाउँछ। डल्फिनहरूले खतरालाई चाँडै आँकलन गर्न सक्छ र तिनको प्रतिकारको रणनीति निकै प्रभावकारी हुन्छ।

सामान्यत: डल्फिनहरू आक्रामक हुँदैनन् । तर जब तिनीहरू वा तिनको समूहलाई खतरा महसुस हुन्छ, तिनीहरू आफ्नो नाकको तीब्र बलले सार्क लगायत शत्रु जीवको संवेदनशील अंगहरूमा प्रहार गर्छन्।

image: https://i.ytimg.com