चितुवाले किन आफ्नो सिकार रुखमा लुकाउँछन्?

जनावरहरुको आनीबानीमा रुचि राख्ने तथा जनावरसम्बन्धी टेलिभिजन कार्यक्रमहरु रुचिपूर्वक हेर्नेहरुले याद गरेको हुनुपर्छ– चितुवाले आफूले कुनै पनि शिकारलाई पक्रेर मार्नेबित्तिकै हत्तनपत्त घिसारेर रुखको माथिल्लो भागमा लैजाने गर्छ ।

यसो गर्नुको एउटै कारण हो– आफ्नो शिकारको सुरक्षा ।

चितुवाले शिकार गर्ने क्षेत्रमा ऊ मात्र एक्लो शिकारी हैन । ऊबाहेक सिंह, हुँडार जस्ता शिकारी जनावरहरु पनि हुने गर्छन् । ती शिकारी जनावरहरुले चितुवाले मारेको शिकार बलपूर्वक खोसेर लैजाने गर्छ । अझ सिंहले त शिकार खोस्ने क्रममा चितुवाको ज्यानै पनि लिने गर्छ । चितुवाले शिकार पक्रन धेरै मिहिनेत गर्नुपर्ने हुन्छ । उसको शिकारको सफलता दर २५ देखि ३८ प्रतिशतको बीचमा हुने गर्छ । यो भनेको उसले १० पटक शिकार गर्दा करिब करिब ३ वटामा मात्रै सफलता हासिल गर्ने गर्छ । त्यसरी कठिनाइपूर्वक पक्रेको शिकार पनि सिंह तथा हुँडारले खोसिदिने गर्छ ।

पान्थेरा पार्डस (Panthera pardus) भनिने चितुवा निकै फुर्तिलो र बलियो जनावर हो । यो रुख चढ्नमा एकदम निपुण हुन्छ। चितुवाले शिकार पक्रनेबित्तिकै त्यसलाई खाने काम गर्दैन । उसले त पक्रेको शिकारलाई हत्तनपत्त रुखको माथिल्लो भागमा तानेर लैजाने गर्छ । यसले उसलाई पक्रेको शिकारलाई अरु जनावरहरुबाट सुरक्षित राख्न र बाँच्न मद्दत पुर्‍याउँछ।

चितुवाहरूले साना र ठूला दुबै शिकार गर्छन्, तर सधैं शिकारलाई तुरुन्तै खान सक्दैन। त्यसरी पक्रेको शिकारलाई रुखमाथि लगेर राख्दा पछि आवश्यक परेको बेला पुन: खान सम्भावना हुन्छ। यसलाई एक प्रकारको सुरक्षित भण्डारण जस्तै मान्न सकिन्छ। फेरि तल जमीनको तुलनामा रुखमाथि राखिएको शिकार लामो समयसम्म सुरक्षित रहन सक्छ।त्यही भएर पनि चितुवाले शिकारलाई रुखमाथि लैजाने गर्छ ।

चितुवाहरू प्रायः एक्लै शिकार गर्छन् र खान्छन्। रुखमाथि सुरक्षित स्थानमा शिकार लानाले तिनीहरूलाई शान्त वातावरणमा, बिना अन्य शिकारीहरूको डर, खाना खानको लागि समय मिल्छ। चितुवा एकदम एक्लै रहन रुचाउने जनावर हो, र रुखमाथि शिकार राख्नाले तिनीहरूलाई आरामसँग भोजन गर्न अवसर दिन्छ।

सारमा भन्दा, चितुवाले आफ्नो शिकारलाई रुखमाथि लुकाएर खाने प्रमुख कारणहरूमा अन्य शिकारीहरूबाट शिकार जोगाउनु, शिकारलाई सुरक्षित राख्नु, शान्त र सुरक्षित स्थानमा भोजन गर्नु, र आफ्नो शारीरिक बल देखाउनु पर्छ। यो व्यवहारले चितुवालाई प्राकृतिक वातावरणमा बाँच्न र प्रतिस्पर्धी जनावरहरूबाट शिकारलाई सुरक्षित राख्न मद्दत गर्छ।

image: https://i.dailymail.co.uk