ब्रिक्स प्लस र ग्लोबल साउथको सहकार्य, नयाँ विश्व अर्थ-व्यवस्था निर्माणको आधार

पछिल्ला वर्षहरूमा ग्लोबल साउथका देशहरूबिच सहकार्य गर्ने प्रवृत्ति बढ्दै गएको छ। यस्तो सहकार्यका प्रमुख प्रमुख खेलाडीको रुपमा ‘ब्रिक्स प्लस’ देखा परेको छ। ब्रिक्स प्लस मूल ब्रिक्स देशहरू (ब्राजिल, रुस, भारत, चीन र दक्षिण अफ्रिका) र अहिले अर्जेन्टिना, इन्डोनेसिया, मेक्सिको, दक्षिण कोरिया र टर्की जस्ता देशहरू समेटिएर बनेको संगठन हो । यद्यपि, यस सहकार्यका सम्भावित लाभहरूलाई पूर्ण रूपमा महसुस गर्नका लागि सम्बोधन गर्नुपर्ने चुनौतीहरू पनि धेरै नै छन्।

ब्रिक्स प्लस र ग्लोबल साउथ सहकार्यले सामना गर्ने प्रमुख समस्याहरू मध्ये एउटा समावेश देशहरूको विविधता हो। यस्तो विविधता कतिपय अवस्थामा बलको स्रोत हुन सक्छ तर प्राथमिकता र चासोहरू पङ्क्तिबद्ध गर्ने सन्दर्भमा भने चुनौतीहरू पनि सिर्जना गर्न सक्छ। राजनीतिक प्रणाली, आर्थिक संरचना र सांस्कृतिक मापदण्डहरूमा रहेको भिन्नताले देशहरूलाई प्रभावकारी रूपमा सँगै काम गर्न गाह्रो बनाउन सक्छ। थप रूपमा ब्रिक्सका सदस्यहरू आर्थिक विकास र राजनीतिक प्रभावको स्तरको सन्दर्भमा उल्लेखनीय रूपमा भिन्न छन्, जसले एक एकताबद्ध गठबन्धन सिर्जना गर्ने प्रयासहरूलाई थप जटिल बनाउन सक्छ।

ब्रिक्स प्लसले सामना गर्ने अर्को चुनौती भनेको समूह भित्र शक्तिको असमान वितरण हो। ब्रिक्सका संस्थापक सदस्यहरू (ब्राजिल, रुस, भारत, चीन र दक्षिण अफ्रिका) अन्य सदस्यहरू भन्दा उल्लेखनीय रूपमा ठूला र आर्थिक रूपमा शक्तिशाली भएकाले उनीहरू निर्णयमा हाबी हुने र साना देशहरूको हितलाई किनारा लगाउन सक्ने जोखिम छ। यसले सहयोगको विश्वसनीयता र वैधतालाई कमजोर बनाउन सक्छ र यसलाई पूर्ण क्षमता हासिल गर्नबाट रोक्न सक्छ।

यी चुनौतीहरूको बाबजुद, ब्रिक्स  र ग्लोबल साउथ सहकार्यका लागि आशावादी हुने धेरै कारणहरू छन्। आफ्नो स्रोत र विशेषज्ञतालाई जम्मा गरेर यी देशहरूले आर्थिक वृद्धि, नवप्रवर्तनलाई बढवा दिन सक्छन् । जलवायु परिवर्तन, गरिबी र असमानता जस्ता साझा चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्ने क्षमता राख्छन्। समूहको विविधता पनि शक्तिको स्रोत हुन सक्छ भन्ने मान्यतामा टेकेर विभिन्न दृष्टिकोण र अनुभवहरू सँगै ल्याउने र सबैलाई समृद्ध बनाउन सक्छन्।

यसबाहेक, ब्रिक्स प्लस साझेदारीले साझा चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्न र साझा अवसरहरू प्रयोग गर्न सँगै काम गरिरहेका राष्ट्रहरू बिचको सहकार्यको नयाँ लहरलाई प्रतिनिधित्व गर्दछ। आफ्नो श्रोत, विशेषज्ञता र प्रभाव जम्मा गरेर यी देशहरूले आर्थिक विकास, व्यापार, जलवायु परिवर्तन र विश्वव्यापी शासन जस्ता जटिल समस्याहरूलाई आफूले गर्न सक्ने भन्दा बढी प्रभावकारी रूपमा सामना गर्न सक्षम छन्।

एउटा प्रमुख क्षेत्र जहाँ ब्रिक्स प्लसले महत्त्वपूर्ण प्रभाव पारिरहेको छ, त्यो भनेको विश्व व्यापार र लगानीको भविष्यको विषय हो । व्यापार सम्झौताहरू गर्न, पूर्वाधार निर्माण गर्न र एक अर्काको अर्थतन्त्रमा लगानी प्रवर्द्धन गर्न सँगै काम गरेर यी देशहरूले आर्थिक वृद्धि र विकासका लागि नयाँ अवसरहरू सिर्जना गरिरहेका छन् ।

ब्रिक्स प्लसले फरक पार्ने अर्को क्षेत्र समावेशी र समतामूलक विश्वव्यापी व्यवस्थाको वकालत हो। आफ्नो सामूहिक प्रभावको फाइदा उठाएर यी देशहरूले ग्लोबल साउथको चासो र दृष्टिकोणलाई राम्रोसँग प्रतिबिम्बित गर्न संयुक्त राष्ट्र संघ र विश्व व्यापार संगठन जस्ता अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरूमा सुधारको लागि जोड दिइरहेका छन्। थप समावेशी र प्रतिनिधिमूलक विश्वव्यापी शासन प्रणालीतर्फको यो परिवर्तन सबै राष्ट्रहरूको लागि अझ न्यायपूर्ण र दिगो भविष्य सुनिश्चित गर्न आवश्यक छ।

ब्रिक्स प्लस र ग्लोबल साउथ सहयोगले सामना गरिरहेका चुनौतीहरू पार गर्न सदस्य राष्ट्रहरूले संवाद, पारदर्शिता र पारस्परिक सम्मानलाई प्राथमिकता दिनु महत्त्वपूर्ण हुनेछ। सक्रिय रूपमा सबै सदस्यहरूको सरोकार र प्राथमिकताहरू सुनेर र साझा समाधानहरू खोज्न सँगै काम गरेर यी देशहरूले अझ बलियो र प्रभावकारी गठबन्धन निर्माण गर्न सक्छन्। यो ब्रिक्सका ठूला सदस्यहरूका लागि समूह भित्रको शक्ति गतिशीलतालाई ध्यानमा राख्नु र थप समानुपातिक र समावेशी निर्णय प्रक्रिया सिर्जना गर्ने दिशामा काम गर्न महत्त्वपूर्ण हुनेछ।

ब्रिक्स प्लस देशहरू र ग्लोबल साउथका अन्य राष्ट्रहरू बिचको सहकार्य विश्व मञ्चमा परिवर्तन र नवप्रवर्तनको लागि एक शक्ति हो। साझा चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्न, थप समावेशी विश्वव्यापी व्यवस्थाको वकालत गर्न र विश्वव्यापी समस्याहरूका समाधानहरू खोज्न सँगै काम गरेर यी देशहरूले सबैका लागि बलियो भविष्य निर्माण गरिरहेका छन्। अगाडि रहेका अवसरहरू र चुनौतीहरूलाई हेर्दा यो स्पष्ट छ कि ग्लोबल साउथका राष्ट्रहरू बिचको सहकार्यको शक्तिले सबैका लागि अझ न्यायपूर्ण, दिगो र समृद्ध संसार निर्माणमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछ।

अन्तमा, ब्रिक्स प्लस र ग्लोबल साउथ सहकार्यले यस क्षेत्रमा महत्त्वपूर्ण आर्थिक वृद्धि र विकासलाई अगाडि बढाउने सम्भावना छ। यद्यपि, यी लाभहरू पूर्ण रूपमा महसुस गर्न सदस्य राष्ट्रहरूले विविधता, शक्ति गतिशीलता र स्रोतहरूको असमान वितरणका चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्नुपर्छ। संवाद, पारदर्शिता र पारस्परिक सम्मानलाई प्राथमिकता दिएर यी देशहरूले बलियो र प्रभावकारी गठबन्धन निर्माण गर्न सक्छन् जसले ग्लोबल साउथका लाखौँ मानिसहरूको जीवनमा सकारात्मक प्रभाव पार्न सक्छ।

Title image: https://www.riotimesonline.com